B

A · B · C · CH · D · E · F · G · H · I · J · K · L · LL · M · N · O · P · Q · R · S · T · U · V · Y · Z
baba: adur
babia, estar en: iretargixai begira egon
babosa: bare
babosilla: baresitx
baboso, -a: adurti
bacalao: bakaillau
bacinete: antosiñ, txolet
bache: batxe, zulo
badajo: miñ, arranmim
bailador, -a: dantzari #etxe bakoitzian dantzari bat naikua; oillo gosia kantari, neska gaztia dantzari
bailar: dantzan egin, dantzau · al agarrado: agarrauan egin, baltsiuan
baile: dantza · baile agarrado: dantza lotu, baltsio, agarrau
bajada: jatsiera, bajada
bajar: jatxi, bajau, apaldu
bajeza: bajeza
bajo: baju, makur
bala: bala
balancearse: balantzak egin · al andar: eseak egin · balanceándose: balantzaka
balanceo: balantza, baiben · para hacer dormir: zinbulu-zanbulu, txinbili-txonbolo · de ubres: errepesalto
balancín: balentziñ
balanza: balantza
balcón: balkoe
balda: apal, balda
baldar: baldau
balde: balde, lata
baldío: alperreko
balín: balin
balón: baloi, pelotoi
ballena: ballena
bamboleo: zinbili-zanbulu
banana: platano
banasta: banasta
banco: banko · banco de carpintero: arotz-banku
banda: banda; jazban
bandada: bandara, aldra
bandera: bandera · española: piparpote · vasca: ikurriñ
bandido: bandido
bando: bando · hacer el bando: bandua jo, pregoia jo
banqueta: aulki
banzo: ezkilbantzu
bañarse: baiñau
baño: baiñu
barandilla: baranda, eskumano
baratero: baratero
barato: merke; barato
barba: bizar · barba débil: lakaiña · de maíz: artabizar
barbero: bizarkentzaille, barbero
barbilla: okotz · doble barbilla: okozbiko
barbo: bargo
barbuda (perretxikoa): txipiroi
barbudo: bizardun; bizartsu
barco: barku
barquillero: barkillero
barquillo: barkillo
barranco: barranko
barrenador: barrenari
barrenar: barrenau
barrendero: barrandero, kalegarbitzaille
barreño: barriñoi, azpil
barrica: barrika
barriga: tripa · barriga de consideración: zilbot · barriguita: tripotx · barrigón: tripaundi
barrio: auzo · pequeño: auzouna
barrizal: basatza, lokatzari, kakatza
barro: lokatza, loi · barro pegajoso: lirdika
barruntar: somau, usainddu
báscula: baskula
basculero: baskulagiñ
base de árbol: arbola-ipurdi · base de una planta, edificio, poste: ipurdi · a base de: puruan, puruz · base de poste: poste-arri
basquilla: baskilla
basta: basta; nahikua
bastante: bastante, dezente, samar; antzian · bastante bien: itxuraz · hace bastante: aspalditxo
bastardo, -a: ixilkuma, sasiko
baste: basta
bastidor: bastidore
basto, -a: basto
bastón: bastoe, katxaba, makilla
basura: kalezatar, zakar, zatar
basurero: kalezatar-pilla; kalezatar-batzaille; zakarrontzi
batán: batan
batiburrillo: anabasa
bautizar: bautizau
bautizo: bataio, bautizo
bayoneta: baioneta, matxet
baza de naipes: pasara
bazo: bare, ipu
beata: bieta, serora
bebé: besoko ume, mantetako ume, titiko ume; ankagorri
bebedor, -a: erale, zurrutalari, txurrutero · de agua: urzale, urzulo
beber: eran, zurrut egin, jo · el beber: zurrut, txurrut, txurrunpio · beber bastante: epeldu · beber demasiado: kargau, eranian pasau · estar bebido: eranda egon
bebida: erari, eran
bebido, -a: eranda, kargauta, lapur billur barik
becacín: istingor, mingor
becada: oillagor
bejín gigante: astoputz aundi (perretxikoa)
bellaco: zittal
belladona: sorgin bedar
bellaquería: zittalkerixa, doillorkerixa
belleza: edertasun, dotoretasun
bellis perennis, bellis sylvestris: pitxi lora; margarita menor
bello, -a: eder · aficionado a lo bello: ederzale
bellota: ixkur
bendecir: bedinkatu
bendición: bendeziño, bedinkaziño
berbena officinalis: berbena; verbena
berbiquí: eztanbedar, berbikiñ
bermejuela: eskaillu · bermejuela mayor: eskaldarro
berro: berro
berza: aza; azaburu
besar: laztana emon, laztan egin, laztandu; pa emon, pa egin, ma egin · besando: laztanka, patxoka · besar la mano: mun emon
beso: laztan, pa, ma, patxo, matxo; mun
besugo: bixigu
beta vulgaris (var. rapa): erremolatxa; remolacha · beta vulgaris vulgaris (var. cicla): zarba; acelga
Beterri, Costa: Bealde
betónica: otondo bedar
betula pubescens: urki; abedul
betún: lustre, betun
biceps: bola
bicicleta: bizikleta; belozipedo, txirrindula
bicho: elementu, arraiñ, erremintta, ganau
bien: ondo, ederki, majo, pipian pare, kriston pare · bastante bien: itxuraz, tajuz, poliki, politto · muy bien: bikain, primeran, espezial; bapo!
bienes: ondasun
bienhablado, -a: ondo berba egiña
bienvenida: buenajera
bies: bies
bifurcación: bidekurutze
bigote: bibote · tener bigote, mandar: bibotiak euki
bigotudo: bibotedun
billar, mesa de: trukumai
billete: dirupapel
bípedo: ankabiko
birlar: miau egin, txapiau; manejau
birlo: txirlo
bisabuela: amandria-bisabuela · bisabuelo: aittajauna-bisabuelo
bisagra: bisagra
bisbita: bedartxori, larratxori, txitxi, neguko txitxi
bisturí: bisturi
bizco: begibiur, begioker, bixko
bizcocho: bizkotxo
blanco: zuri · espacio: zuriuna
blancuzco: zurika, zurixka
blando: bigun, beraska, gozatsu
blandura: biguntasun · blandura excesiva: bigunkerixa
blanquear: zurittu
blanqueo: zuriketa
bloque de casas: etxe-bloke
blusa, blusón: brusa, tunika
bobo: artaburu, artamaluta, artolapiko, flauta, inuzente, lelo, txepel, txorimalo, txoripito
boca: ao · boca de horno: labe-ataka · a boca llena: ao betian · boca abajo: auspez · andar de boca en boca: bolo-bolo ibili · bocadillo: ogibittarteko, bokadillo
bocado: aokara; kolaziño
bocio: golo, bozio, samalodi · bocio de las ovejas: okailla
bochorno: sargori, bero-galda; lotsari · tiempo bochornoso: sargori
boda: eztegu, boda
bodega: iputei, espanta
bofetada: blastara, blastateko, matrailleko, ezpanetako, belarrondoko, belarrezkiñako, matrailleko, zaplateko, trabesetako · onom: zapla, zipli eta zapla
boina: txapel
boj: ezpel
bola: bola · bola de nieve grande: edur-bola, edurramill · pelota de nieve: edur-pelota · bola de sal: gatzarri · bolita de polvora: tipirri-taparra
bolado: bolau
bolera: bolatoki, bolaleku
boletus aereus: ondo beltz
boletus edulis: ondo zuri; hongo blanco
boletus erythropus: ondo gorri; boleto de pie rojo
boletus: ondo, ongo · de pino: piñari-ongo
boletus: ondo; hongo
bolo: bola · juego de bolos: bola-joku, bola-premixo · jugar a los bolos: boletan egin · jugador de bolos: bolari
bolsa: poltsa · bolsa de escuela: eskola-poltsa · bolsa secreta: ixil-poltsa · bolsa de agua del parto: ur-poltsa
bolsillo: poltsiko
bollo: fot, boillo
bomba de mano: eskubonba
bombachos: bonbatxuak
bombilla: bonbilla
bonito, -a: politt #san juan sortia izan
boñiga: pekotz
boquerón: lizun
borago officinalis: borraja lora; borraja
borceguí: bortzeiñ
bordado: bordau · bordado lateral de colcha: alkaton
bordar: bordau
borde: ertz
borla: borla, bola · de borlas: borladun
borono: artobero, tontolapiko
borrachera: mozkor, tronpa, albokarga, atal, atxur, melokotoe, lafiara, lakatz, legatz, leka, totaleko, zepeliñ
borracho, -a: mozkor, ordi; beteta, lera ta burdi, mela-mela eginda, ple eginda, total eginda, zierokua eginda
borrachuzo, -a: mozkorrillo, mozkorti
borraja: asun-aza, borraja
borrar: borrau
borrón: borroi, morroskillo
bosque: baso · comunal: erribaso
bostezar: aarrosinka egin, aozabalka ibilli
bostezo: aarrosin
bota de calzar: bota, bortzei · de vino: bota
bote: pote; sake · pelota de bote pequeño: pelota motel · de bote vivo: bizi
botella: botilla · vacía: kasko · caliente: botilla bero · de 3/4: irutxikiko botilla
botica: botika, farmazia
boticario: botikarixo
botijo: murko, potijo, bonbilla, gantxil
botón: botoe
bóveda: arku
boyero: itzaiñ, karretero
bozal: muturreko
brachypodium pinnatum: albitz
bragado: bragau
bragas: pantaloi
bragueta: brageta · bragueta antigua: euskal brageta
brasa: brasa · trozo de: txingar
brasero: brasero
brassica napus: arbi; nabo
brassica oleracea botrytis: koniflora; coliflor
brassica oleracea: aza; berza
bravío, sin injertar: eztitzeke, mentatzeke; ...lizar (pago-lizar), makatz
bravo, -a: ezibako, ezitzeke
bravucón, -a: erronkalari, arroputz
bravuconada: erronka
brazada: besakara
brazo: beso · del bracete: besotik, debrazete
brea: galipot
breva: gari-piku
brezo: killarra, illarra · brezo alto: astakiñer
brillar: brist egin, bristaria egin
brincando: ipursaltoka, aketixen
brincar: ipursaltoka egin, aketixen egin, zapasalto egin
brinco: ipursalto
brisca: brixka
brizna: brintza, samar · ni brizna: zipitzik ez
broca: barautz
broche: paparreko orratz, brotxe
broma: broma · de broma: brometako, aproposko · en bromas: brometan
bromista: ziri-sartzaille, txirigotero, bromoso
bromo: antzar-gari
bromus sterilis: antzargari
bronca: aserrealdi, sermoi, bronka, errespensiño
bronquios: bronkixo
bronquitis: bronkixotako
brotar: erne
brote de setas: botada, erne
brote: kimu, lakatz, puja
bruja: sorgiñ · brujilla: sorgintxo, belendriñ, martxantera · cuento o historia de brujas: sorgin-kontu, sorgin-ipuiñ
brujería: sorginkerixa
brusco: zakar, zakarrontzi
brusquedad: zakarkerixa, takarkerixa · momento de: zakarraldi
bruto, -a: kerten, asto, astopotxotxo, zakar, takar #goldia baiño takarraua
bucear: murgillian egin
buceo: murgill
buche: parapo
bueno, -a: on; bia dan moduko, ogi puxketia baiño obia; tira · para el gusto: gozo · a buenas: onian, onez-onian · buenos dias: egunon · buen mediodia: eguardion, eguarteon · tardes: atsaldeon · noches: gabon; gabon pasa
buey: iri · buey de arrastre: proba-iri
bufanda: bufanda, tapaboka
bufido: furrustara, murruskara
buhardilla: guardilla
búho: ontz · búho chico: gaberdiko mozolo
buitre: buetra, betra, sai
buitrón, butrino: butroe
bula: bulda
bulto: koskor, pinporta; trosko
bulla: eskandalu, zarata
bulloso: zaratatsu, zaratoso
burla: burla
burladero: padar
burlador: burloso, burlati
burlarse: burla egin
burrada: astakerixa
burrería: astotoki
burro: asto, astar · burra: astama, astoeme
busardo: arraipardo (rapaz)
buscar: billau, billa ibilli · en busca: bila
butrino de pesca: abauts
buxus sempervirens: ezpel; boj