Lehenetsia, Euskaltzaindiarekin aztertua

Baserri-izenen seinalizaziorako, maparako... Euskaltzaindiaren Onomastika batzordeari kontsultatutakoa. Kasuren batzuetan Euskaltzaindiak ez du irtenbide zehatza proposatu izan, aukerak planteatu izan ditu edo gomendioa eman izan du.

Kortabarriazpikoa

KoordenatuakX552207 Y4775092 Mapan ikusi []
Arautze egoeraLehenetsia, Euskaltzaindiarekin aztertua
Arautze data2002
AuzoaElosua
Elem. geografikoaBASERRIA
Hizkuntza erabilera

Amaierako A artikulua da. Beraz, lekuzko kasuetan, NON kasuan izan ezik, galdu egiten du A hori. Bestalde, hitzak lehendik -KO baduenez, NONGO kasuan ez da KO errepikatzen. Hala, beraz, honako hau da erabilera egokia: Kortabarriazpikoan bizi naiz, Kortabarriazpiko lagunak ditut, Gure ama Kortabarriazpikoa da, Kortabarriazpikotik etorri naiz, Kortabarriazpikora noa... Ostera, okerrak dira honelakoak: *Kortabarriazpikoako lagunak ditut, Gure aita *Kortabarriazpikokua da, *Kortabarriazpikoatik etorri naiz, *Kortabarriazpikoara noa

Oharrak

Desagertua. Hormak daude. GFAn badator. Ez zen arautu.

Ikusibarri (berba).

Lezan

KoordenatuakX544538 Y4776141 Mapan ikusi []
Arautze egoeraLehenetsia, Euskaltzaindiarekin aztertua
Arautze data2011
AuzoaUbera
Elem. geografikoaSAKONA
Oharrak

Gure datu-basean ez dago idatzizko lekukotasunik. Katastroan, aldiz, izen hori duen tokian hainbat partzela ageri dira. Ahoz A bakarrarekin agertzen dira (LESAN) eta idatziz ere bai gehienetan baina idatziz badira bi lekukotasun etxe bereko bi sailekin lotuak: LESA-AN eta  LESA-AN-ALDEA.

Izan liteke jatorrian LEZARAN? Aldaiegian bada izen horretako aurkintza eta errekatxo bat. Kasu honetan bezala ahoskatu bi eratara egiten dela ematen du eta idatziz batzuetan LEZAN eta beste batzuetan LEZARAN agertzen da. Akaso Elgetako dokumentazioan begiratu beharko da??

Leizeren bat egongo da inguruan?? Ez dago idatzizko lekukotzarik.

Hiztegian hainbat lekukotasun daude: Agostuan Lezan-go itturrixa agortu eitte zan / Ijittuak dare Lezan-en./ Kontradantzia lenao badakik zeri esate zotsen? Trikitixia bakarrik permitiduta zeuan lekuan, agarraua eitten zebenei, kontradantzia. Enee..., kontradantzia eittera e, ama-zanai najaok ni entzunda, zera, permititzen ez Uberan, San Paulon agarrauan itten, da Lezan-era etorri, tta kontradantzia eitten. Klem./ Uberan ezin zala agarrauan eiñ eta Lezanera etorri; zuen tio Tomasek soiñua jo, ta dantzan jota fuego./ Egundoko txorrua dauka Lezango itturrixak.

Basolaua

KoordenatuakX543477 Y4774455 Mapan ikusi (b5m)
Arautze egoeraLehenetsia, Euskaltzaindiarekin aztertua
Arautze data2011
AuzoaAngiozar
Elem. geografikoaBASOA (bosque)
Hizkuntza erabileraAmaierako A artikulua da eta, beraz, izen arruntak (mendi, etxe...) bezala deklinatuko da: Basolaua, Basolauak, Basolauari, Basolauan, Basolauko, Basolautik, Basolaura
Oharrak

Katastroan Basolaua agertzen da. Bestalde, ez katastroan eta ez 91ko datu basean ez dago "pag*lau*" egitura duen toponimorik, ezta oharretan ere.

Maparako, akaso inguruan Telletak pisu handiagoa du.

Galarragajorkena

KoordenatuakX541816 Y4774718 Mapan ikusi [D_50126]
Arautze egoeraLehenetsia, Euskaltzaindiarekin aztertua
Arautze data2002
AuzoaAngiozar
Elem. geografikoaBASERRIA
Hizkuntza erabileraAmaierako A artikulua da eta, beraz, izen arruntak (egun, bizkar...) bezala deklinatuko da: Galarragajorkena, Galarragajorkenak, Galarragajorkenari, Galarragajorkenean, Galarragajorkeneko, Galarragajorkenetik, Galarragajorkenera
Oharrak

Ala Galarragajorgerena??

Ikusi-(e)ENA etxe izenetan (book page).

Zabalabekoa

KoordenatuakX547458 Y4776042 Mapan ikusi [D_49536]
Arautze egoeraLehenetsia, Euskaltzaindiarekin aztertua
Arautze data2002
AuzoaBuruñao
Elem. geografikoaBASERRIA
Hizkuntza erabilera

Amaierako A artikulua da. Beraz, lekuzko kasuetan, NON kasuan izan ezik, galdu egiten du A hori. Bestalde, hitzak lehendik -KO baduenez, NONGO kasuan ez da KO errepikatzen. Hala, beraz, honako hau da erabilera egokia: Zabalabekoan bizi naiz, Zabalabeko lagunak ditut, Gure ama Zabalabekoa da, Zabalabekotik etorri naiz, Zabalabekora noa... Ostera, okerrak dira honelakoak: *Zabalabekoako lagunak ditut, Gure aita *Zabalabekokua da, *Zabalabekoatik etorri naiz, *Zabalabekoara noa

Monasteriobide

KoordenatuakX546394 Y4776869 Mapan ikusi [D_49491]
Arautze egoeraLehenetsia, Euskaltzaindiarekin aztertua
Arautze data2015
AuzoaBasalgo
Elem. geografikoaBASERRIA
Etimologia

Monasterio + bide. Monasteriorako bidea. Hemen aipatzen den monasterioa, ziurrenik, San Juangoa izango da, hala izendatzen baita idatzizko lehen lekukotasunean.

Ahozko MOSTEIren jatorria, berriz,  MONASTERIO huts-hutsik izango dela esango nuke, BIDE gabe. Bilakaera honelako zerbait izango litzateke: MONASTERIO > MOASTERIO > MOSTERIO > MOSTERI > MOSTEI. SAN EMETERIOtik SAN MATEI bezala. Nire gertuan entzun izan dut Apatamostei Apatamonasterio esateko. Bestalde, horretara bultzatzen gaituzten lekukotza idatziak badaude, baserri honen inguruan bai baitaude, besteak beste, MONASTERIO-BURUA, MONASTERIOCO-ECHEAURREA...

Bestelako jakingarriak

Etxe honetan jaio omen zen Juan Monasteriobide (1560-1622) Indietako Soconusco probintziako gobernadore eta kapitain nagusia izan zena.

Arregikoetxetxo

KoordenatuakX544629 Y4774509 Mapan ikusi [D_50085]
Arautze egoeraLehenetsia, Euskaltzaindiarekin aztertua
Arautze data2002
AuzoaAngiozar
Elem. geografikoaBASERRIA
Oharrak

Katastrokoan badator pare bat aldiz: ARREGUICO-ECHECHO-OSTE, ARREICOECHECHO-ONDO

Etxetxo ala etxetxoa?

Iribe

KoordenatuakX542403.8 Y4774071.5 Mapan ikusi [D_50140]
Arautze egoeraLehenetsia, Euskaltzaindiarekin aztertua
Arautze data2002
AuzoaAngiozar
Elem. geografikoaBASERRIA

Abrain

KoordenatuakX548745 Y4775666 Mapan ikusi [G_23775]
Arautze egoeraLehenetsia, Euskaltzaindiarekin aztertua
Arautze data2011
AuzoaAranerreka
Elem. geografikoaBASERRIA
EtimologiaAbraen, pertsona izena.
Bestelako jakingarriak

Eraikin batzuk badaude baina baserri gisa desagertua. Aspalditik ez dago etxebizitzarik. Bergarako Euskeran (1988) eta Caserios de Guipuzcoan (1974) ere ez dator.

Gipuzkoa.net-en paraje gisa dator baina ez baserririk.

Iribeiturria

KoordenatuakX546318 Y4777065 Mapan ikusi []
Arautze egoeraLehenetsia, Euskaltzaindiarekin aztertua
Arautze data2011
AuzoaBasalgo
Elem. geografikoaITURRIA
Hizkuntza erabilera

Amaierako A artikulua da eta, beraz, izen arruntak (mendi, etxe...) bezala deklinatuko da: Iribeiturria, Iribeiturriak, Iribeiturriari, Iribeiturrian, Iribeiturriko, Iribeiturritik, Iribeiturrira

Eta zuk, zer diozu?

Izen hori erabilixa da? Izena zertatik ete dator: hiru iturri izatetik ala Iribe baserrixaren ondoan egotetik? Itturrixaren kokapen zehatza zein dan edo zan esango doskuzu? Katastroko mapa erabiliaz, zein partzelatan dagoen esan zeinke edo bestela koordenatuak emon. Itturrixaren gaineko beste gauza batzuk be kontatzen badoskuzu, fenomeno!

Erantzun hemen