Hiztegia

A | B | C | D | E | F | G | I | J | K | L | M | N | O | P | R | S | T | U | V | X | Z
txárto
txeldor
© Jaione Isazelaia
txendor, txendórra. (c). izena. TXONDOR. Txondorra.   Pira para hacer carbón. Bestela txendorra dana erretzea faten da egosi barik. Cand. Ik. ikaztoi, ilentxa-txendor, subill-txendor. txendorra egosi. aditza. Ikatza egin txondorrean. Egosi esate ako; goitti bera faten da a egosten, barrenea. Mart. txendorra kargau. aditza. Txondorra egin. Eta nik atzenengo ei naban txendorra kargatzen-da zuen aittittakin, Posakua, Jose; aetxekin ementxe Pagatzakuei ni ibili nitzan kargatzen laguntzen. Cand. txendorra sutu. aditza. Txondorrari su eman. Urrengo eunian sutu eitte zan txendorra. Jose.
txendorgille, txendorgillia. (d). izena. TXONDORGILLE. Ikazkina. Aizia zeiñ aldetati jotzen daben iarri ein bijao txendorgilliek. Jose. Sin. ikazgille, ikázgiñ.
txendor-zúlo, txendor-zulúa. (d). izena. TXONDOR-ZULO. Txondorra egiten den lautadatxoa. Txendor-zulua ero ikaztei-zulua, guk bixetaa. Cand. Sin. ikaztei-zulo.
txépa, txépia. (b). izena. Chepa, giba. Sin. jíba, kórkoba, kórkotx.
txépel. 1. txepel, txepéla. (a). adjektiboa. Ganora gutxikoa.   De poco fuste, bobo, -a. Eziozu kasoik eiñ, txepel utsa da ta. Emakumeez, batik bat. 2. txepel, txepéla. (c). adjektiboa. Epela, beroa edo hotza egon beharreko edari bat. Ardoa edo beste edari bat makaldu edo eskastu denean ere esaten da txepela dagoela. 3. txepel, txepéla. (c). adjektiboa. Gatzik gabea. Janariaz, adibidez.   Soso, insípido. Txepela dagola aura, gatzik eztaukala. Don. Ik. sóso.
txepéldu. 1. txepéldu. (b). da-du aditza. Txepel bihurtu.   Volver(se) necio, -a. Ziero txepelduta ikusten dot aspaldixan dendari ori. 2. txepéldu. (b). da aditza. Bero edo hotz egon beharreko edaria epeldu. Eraizu ori ziero txepeldu baiño len. Ik. txepel.
txepelkeríxa, txepelkerixía. (b). izena. EPELKERÍXA. Necedad. Oin be txepelkerixan batekin etorriko jaku. EPELKERÍXA (leunagoa).
© Ezezaguna
txépetx, txepétxa. (b). izena. troglodytes troglodytes. Chochín. Txepetxa ei da emengo txoririk txikiña.
txepóso, txeposúa. (b). adjektiboa. Giboso. Sin. jibóso, kórkobadun, kórkotx.