C

Lotutako hitzak berbaren dagokion sarreran erantsita azalduko dira.

201935))); print_r($node->body); ?> cabal, ser: sano egon, burutik ondo egon
caballa: berdel
caballar, especie: kaballerixa, zaldi-ganau, asto-ganau
caballero: zaldun, zaldizko
caballete: asto, trangoiñ
caballo: zaldi, kaballo · caballo de baraja: zaldi, zaldizko · onom: traka-traka
cabaña: txabola, kamaiña · de pastor: pastore-txabola
cabecear de sueño: zabuka, lokabika ibili
cabecera: kabezera · cabecera de cama: oeburu
cabecilla: buru · ser cabecilla: aurrian ibili
caber: kabidu, sartu; errendidu
cabeza: buru, kaskar; gaztai, ganbara · de aguja: jostorratz-buru · de alfiler: orratz-buru · de ajo: berakatz-buru · de fémur: ijera · de familia: etxeko buru · rapada: kaskamotz · cabeza abajo: buruz bera · ni pies ni cabeza: ez buru eta ez anka · poca cabeza: pospoluak/txantxangorrixak baiño buru gutxiago
cabezal de cama: obeadar, kamadar
cabezazos, a: topeka
cabezón, -a: buruaundi, azaburu
cabezudo: txorimalo
cabra: auntz · cabrito: antxume, aume
cabracho: itsaskabra
cabrearse: pipartu, piparminddu, mutil ona jarri
cabrero: aunzdun
cabrio: kapirixo
cabrón: aker; putar
cacahuete: abillana
cacarear: karasa egin · cacareando: karasaka
cacareo: karasa
cacicada: jauntxokerixa
cacique: aundiki, jauntxo
cachaba: katxaba
cacharro: katxarro; ontzi · cacharro destartalado: katxarrozar
cachaza: patxara, freskura · tener: potruak, gibelak, gantzak euki
cachazudo: gibelaundi, potroaundi
cachorro: -kuma · de perro: txakurkuma · de gato: katakuma
cada uno: norbera, bakoitza #bakoitzai beria, jangoikuan legia · cada...: lantzian... · cada cual más: zein baiño zeiñ
cadáver: gorputz, ildako, gorpu
cadena: katae · de carro: burdikatae
cadenero: kategin
cadera: mokor, ijera · de vacuno: arrama-azur
caer: jausi; punba egin · ruido al caer: blastara, plaustara · caerse al agua: peska egin · caer una casa: lurra jo · caerse de bruces: muturrez aurrera jausi · caerse el mundo: goixak beia jo
café: kafe · café con leche: kafesne, kafetesne
cafetería: kafe, kafeterixa
cagada: kakamokordo
cagar: kaka egin; gerrikua soltau, prakak nasaittu, komunera joan, librau, obrau · ganas de: kakagura · con ganas de: kakaguriak · cagando: kakaiñan
cagón: kakati, kakontzi
caída, desnivel: aldar, erripa · onom: blasta, plast, plaust, brasta, brau
caja: kaja · de carro: burkaja · de fruta: barka · cajita: kajetol · para curtir en sal: gantzu-aska
cajón: kajoe, sarreka · cajón de lanzadera: anezka-etxe
cal: kare · cal en polvo: kareauts · cal viva: kare-bizi
cala: kala (bot.)
calabaza: kalabaza, kurkubitta · dar calabazas: ezezkua emon, kulape emon, azak emon, kalabazia emon
calamidad: kalamidade, zorristo
calandria: kalandria
calar: busti · hasta los huesos: mela-mela egin, melatu
calcetín: galtza · calcetines largos: esportak
calcinar: kiskaldu, kiskal-kiskal egin, kiskartu
calculador, -a: burugiñ, burutsu
calcular: goitik edo beetik jo · calcular bien: begi ona euki
cálculo: kalkulu; arrixan
caldear: galdiau
caldero: galdara · de cobre: kobrezko galdara · de hierro: burdin-galdara · de leche: pertz · calderín: galdaratxo
caldo: salda · de ajo: berakatz-salda · de gallina: oillo-salda · de puerro: porru-salda
calendario: kalendaixo · de hojitas: tako
calendula arvensis: aingeru lora; maravilla silvestre
calentar: berotu · los cascos: burua berotu, kaskarra berotu
calera: karabi
calidad, de mala: kaskar · de poca: erdipurdiko, menusa · de dudosa: dana biarreko, baezpadako · de buena: primerako
caliente: bero · en caliente: beruan
calima: brisa, lanbro
calma: sosegu
calmarse: sosegau
calocybe gambosa: zuza; seta de primavera
calor: bero, berotasun · calorcillo: epeltasun · calor con cielo nublado: goierre, osterre · hacer calor: bero egin #txorixak botatzeko moduko berua
calostro: oritz
calva: uluna, ille-joan · en la barba: bizar-joan
calvario: kalbarixo
calvo: kalbo, kalboso
calystegia sepium: aixen aundi; corregüela mayor
calzada: galtzara, arbide
calzado: oiñetako
calzar: kaltzau
calzo: altzagarri, kaltzu
calzonazos: frakanasai
calzonzillos: kaltzontzillo
callado: ixil; ixilik
callarse: ixildu
calle: kale · quedarse en la: kalegorrixan geratu
callo: kaillu; tripaki
calluna vulgaris: killarra, illarra; brezo
cama: oe, asto zuri · hacer la cama al ganado: azpixak etara, egin
camachuelo: motatxori, neguta papargorri
camada: umealdi
camarote: ganbara; artaganbara · con acceso de carros: bandixo
camastro: kamaiña
cambiar: aldatu, kanbixau · frecuentemente de residencia: katua umiekin bezela ibili
cambio: aldaketa, kanbixo; muda; truke · dar a cambio: trukian emon · cambios: kanbixuak
camilla: kamailla
caminata: ibillaldi, ibilli, joanaldi, etorrialdi, pasio, pasiada · caminata montañera: mendi-ibilli, mendi-buelta
caminero: bidegin, kamiñero
camino: bide, kamiño · con derecho a paso: zordanbide · de carros: burdibide · de mulos: mandabide · de caballos: zaldibide · de ovejas: ardibide · de perdición: galbide, galdubide · del féretro: elizbide, andabide · equivocado: kontrabide · vecinal: auzobide · borde del: kamiñondo · medio camino: biderdi
camión: kamioi
camisa: ator, alkondara · camisa interior: kamixa (e)
camiseta: elastiko, kamiseta · camiseta interior: barruko elastiko, interior · en camiseta: interior utsian
campana: kanpae
campanada: kanpai-ots · onom: dan, draun, dingili-dangala · de fuego: su-kanpae · de muerto: il-kanpae · de niño muerto: aingeru-kanpae, errepika
campanario: kanpantorre
campanilla: txiliñ · onom: dilin-dalan · kanpai bedar, dunba bedar (bot.)
campo de fútbol: fubol-kanpo, kanpo-fubol · de trigo: gari-soro · de maiz: artasoro
campo: kanpo
cana: ille zuri, kana
canal: kanal · en canal: kanalian · vender en canal: kanalera saldu, ilpixura saldu
canalón: orixa, kanaloi
cáncer: bizixana, minbizi, kantzer, lontzena
cancilla: erromara
canción: kantu, kanta; kantazar
candela: kandela
Candelario, dia del: Kandelaixo egun
candelero: kandelero
candelilla: argizari, txirritola
candil: kandill
canela: kanela
canesú: kanisu
cangrejo: kangrejo
canica: kanika · jugar a: kaniketan jokatu
canilla: kanilla · canilla del telar: anezka-ziri
cano, canoso: buruzuri, ilezuri
cansado, -a: kantsau, nekatu; kantsauta, nekatuta, jota
cansancio: nekatu, kantsau, mangau, tiratu
cansarse: nekatu, kantsau; aspertu · cansarse mucho: ukatu, ukat egin, baldau
canso: nekagarri
cantante: kantari, kantore
cantar: kantau, kantuan egin
cantera: kantera
cantería: argintza
cantero: argiñ
cantharellus cibarius: txaltxa; rebozuelo
cantidad considerable: mordoska · una cantidad determinada: ainbesteko · cantidad grande: eszesua, pikardixia, plagia
cantina: marmitta, kantina; kantina
canuto: aizpurutxu, porru
caña: kaiña, kaiñabera
cañada: kaiñada
cáñamo: kalamu
cañaveral: kaiñabera-saill
cañería: kaiñerixa
caño: kaiñu · boca de caño: kaiñuzulo
cañón: kaiñoe · cañón de pluma: lumorratz
cañonazo: kaiñonazo
caolín: troska
capa: kapa; tramo
capacidad: almen, alizate · de trabajo: alkantzu
capador: kapatzaille, kapadore
capar: irendu, kapau
capataz: katapaz
capaz de, ser: gauza izan, kapaz izan
capazo: kanpazo
capela: kapela
capital: kapittal
capón: kapoe · capón mal castrado: kaponar
caponera: lokatoki
caporal: kaporal
capricho: kasket, kapritxo
caprichoso, -a: kasketoso, kapritxoso
capsicum sp: pipar; pimiento
capullo de flor: mota
cara: arpegi, mosu · de perro: txakur-mutur · de torta: zanpatorta arpegi · esmirriada: misirikatu-mosu · mala cara: muturralde · cara rechoncha: panpot · cara redonda: iretargixan moduko arpegixa, talo arpegixa · cara sucia: txakurra puzten ibillittakua · cara o cruz: busti ala siku · tener mucha cara: arpegi gogorra, narru sendua euki
carabina de aire: aixezko
cárabo: urubi, gabeko mozolo, basontz
caracol: karakol, marraskillo
carácter: izakera · ser de mal caracter: otamoltzua izan
caradura: narrusendo, arpegigogor
carajo!: karajo!
caramba!: karanba!
carámbano de hielo: izotz-garranga, izotz-kandela, latrontxa
caramelo: karamelo, mamelo
carbón: ikatz · mineral: arrikatz · vegetal: egurrikatz · mal cocido: illentza · fabricación de: ikazgintza · cocer el: ikatza egosi · haciendo: ikazgiñan
carbonero: ikazgiñ, ikazgille, txendorgille; ikazdun · carbonero común: burubeltz, tximutx
carbunco: lupu
carcajada: barre-algara; etzindako barre
carcoma: zeren, sits, pipi, koko
carcomer: zerendu, zerenak jan, zerenak jo, sistu
carda: karda; kardaketa · carda para lino: txarrantxa, karrama
cardar: kardau
cardenal: beltzuna, beltzittu, odol batu, ubeldu
cardencha: kardulatz, astokardu, sorgin-orrazi
cardenillo: lizun
cárdeno: lizun
cardo: kardu
carecer: falta izan
carencia: bapeza, eza, falta
carga: karga · carga de hierba: sendor · a cargas: sendorka, bizkarka, kargaka · exceso de carga trasera: atzera-karga · exceso de carga lateral: albo-karga
cargadero: kargadero, kargaleku
cargar: kargau
cargo: kargu
caricia: igurtzi · haciendo caricias: igurtzika
caridad: karidade
caries: txantxar
cariño: kariño; potxolo
carlina acaulis: eguzki lora; carlina angélica, cardo rizado
carlina angélica: euzki bedar, euzki lora, kardu lora, Azaldeittako kardu
carlista: karlista, txapelgorri
Carlistada: Karlistada
Carnaval: Aratoste, Karnabal
carne: okela, aragi, txitxi; mamiñ · de costilla: saieski · de cerdo: txarriki · de gallina: oilloki; oillo-ipurdi, oillo-narru · de oveja: ardiki · carne falsa: aragi faltso, arakaitz · en carne viva: aragi bizixan · vender para: okelara saldu
carnero: adari · joven: adaritxo, billots-adari · sin cuernos: adari-motz · impotente: ziztro · preparador de: adari-mutill · voz para atraer: patxaka
carnicería: karnazerixa
carnicero: karnazero
carnoso: mamintsu
caro, -a: karu
carpintería: arotzerixa
carpintero: arotz · rústico: basarri-arotz
carraca: karraka, matraka
carrera: karrera · de bicicletas: bizikleta-karrera · de caballos: zaldi-karrera
carreta de caballos: karro
carretada: burdikara, jornara
carrete de hilar lana: txabilla
carretera: kamiño
carretero: karretero
carretilla: karretilla
carril: trenbide, karrill
carrillo: matrailla
carro: burdi · de ruedas compactas: burdi-zorrotz · largo: burdiluze · corto: burdimotz · de hierba: burdi-bedar · de leña: burdi-egur · del ajuar: arrio-burdi · carro de mano: esku-karro · a carros: burdika
carruaje: kotxe, kotxe-landu
carta: karta · a cartas: jokuan, kartetan · juego de cartas: karta-joku
cartel: kartel
cartera: kartera
cartolas: kartolak
cartón: kartoe
cartonería: kartonerixa
carvallo: ametz
casa: etxe · casa cural: abadetxe · casa de ricos: aberats-etxe · casa escuela: eskoletxe · casa natal: jaiotetxe · casa torre: torre · nuestra casa: guria · el que gusta de estar siempre en casa: etxezulo · en casacristo: lekutan, tokitan
casado: ezkondu · recien casado: ezkonbarri
casamentero: ertau
casamiento: ezkontza, eztegu
casarse: ezkondu · ganas de: ezkongura
cascabel: koskabillo
cascabillo: alkotz
cascada: ursalto
cascado, medio loco: kaskauta, jota
cascar: kaskau
cáscara: kaskara, azal · de huevo: kaskal · de maíz: artakaskara, kaskara · de nuez: intxaur-kaskal · cáscara verde de la nuez: moskan
cascarrabias: zazpiki, erretxin, ipurterre, pirri
casco: kasko
cascote: kasko
caserío: basarri · caserío urbano: kale-basarri
casero, -a: basarrittar #goldia baiño basarrittarraua
caseta: txosna, kaseta · de feria, estación: txosna · de apareo: puesto
casi: ixa, kasik · casi casi: ixixa · casi nada: utsa
caso: kaso · hacer caso: kaso egin, jamon egin · en caso extremo: estu-estuan
casorio: ezkontza
caspa infantil: sabeloi
casquetear con los dedos: kiskete jo
casquivano: aizetsu, kaskarin, satelite, txolin, txilibittero, txoriburu, txoripito
casta: kasta · de casta: kastako
castaña: gaztaiña · castaña asada: gaztaiñerre · cocida: gaztaiña egosi
castañar: gaztaiñi
castaño: gaztaiña, gaztaiña-arbola · bravío: gaztaiña-makatz · de indias: indi-gaztaiña
castellano: erdera; erdeldun, kastillano · castellanismo: erderakada · hablar mal castellano: erdelgaizto egin
castigar: kastigau
castigo: kastigu, egur
Castilla: Kastilla, Kastillerri
castillo: kastillo
castrar: irendu, kapau
casualidad: txiripa
catalejos: kataleju
catarata: begilauso
catarro: katarro, buruko karga
catecismo: dotriña
categoría: mailla, kategorixa · de categoría: kategorixako
catequesis: dotriña
católico: katoliko
catón: katon
catorce: amalau
causar: eragin
cautivo, -a: katigu
cauto, -a: brebenido
cavar: zulua egin · a azada: ondiau
cayado: katxaba
cayuela: arbel
caza: kaza
cazador: kazari, eitzari · de becadas: oillagortari · de liebres: erbittari
cazar: kazan egin; arrapau
cazo: burduntzali, kazo
cazoleta para agua: antosiñ, txolet
cazuela: kazuela
cebada: garagar · ganar las cebadas: garagarrak irabazi
cebado: guri
cebolla: kipula · bulbo de cebolla: kipula-buru
Cecilia: Xixili
cecina: zeziña
cedazo: bae, galbae · de harina: bae · grande: artz · de carbonero: ikatz-galbae
ceder una ropa: emon, saskaldu
cédula: zelula · cédula de Pascua: txartel
cegarse: itxutu
ceguera: itxumen
ceja: betule
celemín: imillen
celidonia: ebagi bedar, pinpiño bedar, potro bedar; arnika bedar, iodo-bedar · celidonia menor: koskabillo bedar
celo, en: alta(n), umeske, arkera, igel, xipu, irausi, susaa · ponerse en: umesketu, altan jarri
cementerio: kanposantu
cemento: porlan, zemento · hidráulico: irolika · saco de: porlan-zaku
cena: afari · cena ligera: afari-izen, afari-lege, afari-pasara · cena de fin de siembra de trigo: galafari · de fin de tejado: teillatu-afari, mantxar · tiempo antes de: afalaurre · tiempo después de: afaloste, afalondo
cenagal: istinga, izingura, oxinga, ur-zingira, lokatzari
cencerrada: zenzerrada, arranak jote
cencerro: arran, intxarri · cencerro grande: dunba · intermedio: arranbittarte
cenicero: autsontzi
ceniza: sutako auts
centaurea menor: bedar min
centaurium erythraea: bedar miñ; centaurea menor
centellas, echar: zentellak jaurti
centena: euneko
centeno: zikirixo
céntimo: zentimo
central hidroeléctrica: indarretxe, turbiña
centro: erdi · centro de pelo: kalpar
ceño fruncido: betozko
cepa de vid: maats-orpo · cepa baja: maats zepotz · de árbol: anpor, anduga
cepillo: zepillo, zipillu · de mano: esku-zepillu · de carpintero: arotz-zepillu
cepo: zepo, tranpa · para pájaros: txori-tranpa
cera: argizari · cera derretida: argizari-negar, argizari-tanta
cerca, cercado: esi, ixtura · natural: eskera, esate · de tablas: latesi · de traviesas: langadura
cerca: urrian, gertu, bertatik bertara #arrikara baten barruan
cercano: ur · el más cercano: urren
cercar: esittu
cerda: zurda
cerdada: txarrikerixa
cerdo: txarri · hembra: txarreme, aardi · cerda joven: bargazta · con crías: txarrama · macho: ordotx · pata de cerdo: urdaiontzo · patas de cerdo: txarranka · voz de llamada: txiki! txiki!, kutx-kutx!
cereal: labore · tierra de: labore-lur · año de: labore-urte
cereza: keixa · cereza ampollar: anpolai
cerezo: keixa, keixa arbola · bravío: txori-keixa, keixa-makatz
cerilla: pospolo, misto
cerner: eralgi
cernícalo: arrai txiki, miru txiki, gabillara txiki
cero: uts, zero · en cero: utsian
cerrado: zerrau
cerradura: serrailla · ojo de: giltzazulo, serrailla zulo
cerraja: kardubera, kardugoxo
cerrar: itxi, zerrau · los ojos, una puerta: itxi, batu · mal una herida: arakaiztu
cesárea, parir por medio de: zilletik egin
cestero: zestero, otzaragin, zaregin
cesto: zesto, otarra · aplanado: kotzara · de mimbre: ijitto-zesto, zara · de ropa: zapi-banasta · de siembra: azi-kotzara · cestas de burro: asto-banasta · cesto lleno: zestokara
cicatriz: orbara, zikatriz
cicer arietinum: garbantzu lora; garbanzo silvestre
ciclista: karrerista
cichorium intybus: atxikoria; achicoria
ciega: ziraun
ciego, -a: itxu · a ciegas: itxu-itxuan · a la gallinita ciega: itxu-itxuka, begitxuan · hacerse el: ezikusi egin
cielo: zeru · estrellado: oskarbi, goi-garbi · nublado: gaiñestali, laiñotu
ciento: euneko, ziento · a cientos: eundaka, zientoka · tanto por ciento: euneko
cierto, estar en lo: zuzen egon · ciertos: zenbaitt · por cierto: solamentian
ciervo: basauntz · ciervo volador: kakalardo, arabako zezen, adardun kakalardo
cigarro: zigarro · de marihuana: porru, aizpurutxu
cigüeña: zigueña
cilindro: zilindro, txilindro · destripaterrones: erpillarri, alper
cima: gaiñ, mendi-gaiñ, tontor · llegar a la: gaiña artu
cimiento: zimentu · construir los: zimentuak etara, artu
cinc: zinka · de cinc: zinkazko
cincel: zintzel, goizabal, gubil-zabal · cincel curvado: bedan · de cantero: arpiko
cinco: bost
cine: zine, paretako sorginkerixa
cinoglosum officinale: txakur mingaiñ; lengua de perro
cinta: zintta, kordel · cinta de pegar: pegakor
cintura: gerri
cinturón: petriñ, zintturoi, zinttura
cipote: ixipu, buztan
ciprés: zipres · de Lawson: lauzirien, piñu-puntabera
círculo: biriribil · ponerse en: biribillian jarri, korruan jarri
cirros (nubes): tripaki-laiño, ode-lauso
ciruela: okan · pasa: okan-pasa · claudia: klaudiokan · silvestre: astokan, basokan
ciruelo: okan, okan-arbola · silvestre: basokan
cisco: iduri, ikatz xe
cistitis: puxikako katarro
citar: aittatu
civilización: zibilizaziño
civilizado, -a: zibilizau
civilizar: zibilizau
cizaña: iraka, zorakari
clara de huevo: arrautza-zuringo
claridad: argittasun
claro: argi · clarísimo: argi eta garbi · estar claro: argi egon, garbi egon · claro que sí: jakina, erregular, oixe · claros de cielo: ostarte, euzkiarte, ode-arte
clase: klase, jenero · de ninguna clase: ezelako
clavar: josi
clave: giltzarri; kako
clavel: klabeliña · clavel chino: frantzia klabeliña · clavelina: basoklabeliña
clavija: larako
clavo: giltza, iltza, ultza, untza · pequeño: puntapais · largo y grueso: entenga · grande de cuatro lados: otxandixo giltza
clemátide: aixen, ameraun, basozigarro (bot.)
clematis vitalba: aixen, ameraun, basozigarro; clemátide
clerical: abadetar, elixatar
cliente: bezero, parrokiano · que compra leche: esne-bezero
clientela: bezerixa, parrokixa
clitocybe nebularis: pago-zuza; pardilla
cloquear: lokatu, loka egon, lokatuta egon
cloqueo: loka
coba, dar: olixua egin, jaboia emon
cobarde: kobarde
cobaya: kui
cobertizo: estalpe · para leña: egurtoki
cobijo: aterpe
cobrador de luz: argi-batzaille, argidun
cobre: kobre, burdin-gorri
cobro: kobrantza, kobraketa
coca (roca): artxinga zuri
coceador: ostikalari
cocear: ostikoka egin
cocer: egosi · pan: labesua egin · el carbón: ikatza egosi · quedar algo sin: gorminddu
cocido: lapikoko · poco cocido: egosariñ · de puerros con patatas: porru-patata
cocina: sukalde, eskatz · cocina económica: ekonomika · a cocinitas: koziñeketan, afariketan
cocinera, -o: koziñera, -o
coco: mozorro, kukumarro, mamarru · el Coco: mozorro, san Berde, Turkua
coche: auto, automobill, kotxe; popo, tutu (haur) · de caballos: zalpurdi, tribuli · coche escoba: zierrakarrera, eskoba
cochinada: txarrikerixa, zikinkerixa
cochinilla: kokobiribil
cochino: txarri · cochinillo: txarrikuma · cochino cerdo!: txarri urdia!
codicioso: dirugose, diruzale, danagurako
codo: ekulondo · sin poder llegar el dinero: ekulonduai mun emon ezindda
codorniz: galeper, pospoliñ
cofradía: kofradixa
cofre: kofre
coger: artu; arrapau
cogollo: kukulu
cogote: kokote, lepasamar
cogotudo: lepasendo
cohete: etxaflero, txapligu
coincidir: suertau, trink egin
coitado: gizajo, koittau
cojear: erren egin, kojo egin, errandu · cojeando: errenka, kojoka
cojera: erren, kojo
cojinete: terraje
cojo, -a: erren, kojo, ankamotz · quedar cojo: erren geldittu; ankamotz geldittu · no ser cojo (o manco): errena ez izan
cojón: potro, barrabil, arrautza · cojonazos: gibelaundi, potroaundi
cola: buztan; illara; kola · cola de milano: mirubuztan · cola de caballo: aixelbuztan (bot.) · cola de carro: burbuztan · adelantarse en la cola: txandapasa egin
colaborador: laguntzaille
colada: lixiba, puxeta; burdiña-salda, salda, kolada · hacer la: lixibia egin · mesa de colada: lixiba-mai
colador: irazteko, iraztontzi, pasadore · de café: kafetxano
colar: irazi
colchilla: koltxilla
colecta: kale-batze, kale-eske · de misa: argittako · por matar un zorro: aizeri-batze · de navidad: gabon-kantu, gabon-eske
colega: laguntxo, tarteko
colgadura: esegileku
colgar: esegi, txintxiliz jarri · colgado: txintxiliz, txintxilizka
coliflor: koniflora
colilla: zigarro-mutxikiñ
colirrojo: buztangorri
colmena: erlauntz, erleontzi
colmenar: erlatoki, erlategi, erletxe
colmillo: kolmillo
colocar: jarri, ipiñi · huevos a la clueca: ezarri
color: kolore · color sufrido: zikiñestali · tener mal color: koloriak bajauta izan · no tener color: kolorerik ez izan
columpio: ziburu, txintxaun
collalba: buztanzuri
collar: kollar, lepoko
colleja: ittaixo bedar, globo bedar
comadreja: satandera, ogigaztae
comadrona: komadrona, partera
comba: sokasalto; bizkar · a la comba: sokasaltuan
combinación: azpikogona, barrukogona, marinera, kamixa
combustible: errekiñ
comedero de cerdo: txarraska
comedia: komerixa, planta, papelada · hacer comedia: plantak egin, papeladia egin
comenzar: asi, ekin · a nevar, llover: abixau, abentau
comer: jan, bazkaldu, ñan-ñan egin · comer poco: txitiak beste jan · a boca llena: ao betian jan, zanbriau · con ruido: karra-karra jan · nimiedades: litxarrerixak jan, maizerixak egin · onom: marra-marra jan, karra-karra jan, rausta-rausta jan · comer tragando: txakurran moduan jan · momento antes de: bazkalaurre · despues de: bazkaloste, bazkalondo
comercio: denda
comida: jan, jateko; jatordu, otordu, bazkai · sesión de: janaldi · comida ligera: bazkai-izen, bazkai-lege, bazkai-pasara · sin sarten ni puchero: bazkai-seko · para el cerdo: txarrijan · para el ganado: ganajateko · comida de auzolan: mantxar, zanbra · de funeral: ondra-bazkai · vecinal: auzo-bazkai · de invitados: garbantzu egun · poco hecha: egiñarin
comilón: jatun, narruaundi, salo
comilona: zanbra, mantxar, fafo · de alubias: babajan
como: zela; moduan, bezela, bezelaxe, lez, letxe, lako, pare; zein da; zelako; zertan · como sea: zela ero ala · como hay dios: komaidios
cómoda: erropa-armaixo, armaixo aundi, komoda
comodín: komodiñ
cómodo, -a: eroso
compacto, -a: tringo
compadecerse: errukittu
compañero, -a: lagun · de camino: bidelagun · de habitación: bizilagun
compañia: lagunarte, konpañia; laguntasun; lagungarri
comparación: konparaziño
comparar: konparau
compartimento: apartamentu
compás: eztenbiribil
compasión: erruki · digno de compasión: errukarri, errukiñ
compesación: orde, ordiazko · pagar en: ordian emon
compinche: tarteko
completamente: ziero; zietz, ziezto, konpletamente
completo: oso, konpleto; zerrau
complexión delgada, de: azurrestu · ancha: azurzabal
complicarse: aldrebestu, korapillotu, beltz jarri
componedor: konpontzaille
componenda: konponbide, konponketa
comportamiento: jokabide · tener un comportamiento extravagante: bestek eztakotan ibili, kasketaldixak izan
compota: konpota
compra: erosketa, konpra
comprador: erosteille, merketari, konpradore
comprar: erosi
comprender: konprendidu, entendidu
comprometerse a fondo: leporaiño sartu
compromiso: konpromiso
compuerta de canal: alboate, konporta · de depósito del molino: ubeta
comulgar: komulgau, komuniua artu
comunión: komunio, gure jaun
concejal: kontzejal
conciencia: kontzientzia
concreto: jakiñ, jakiñeko
concurso: konkurso, premixo · de danzas: dantza-premixo
conchilla: kontxilla
conde: konde
condenar: kondenau
condición: kondiziño
condón: txapel, kondoi
conducir: manejau
conejo: koneju · conejo de indias: kui
confabularse: alkar artu
confesar: konfesau · confesar y comulgar por Páscua: paskuazkua egin
confesión: konfesiño
confianza: konfiantza · en confianza: konfiantzara · de confianza: konfiantza(z)ko
confiar: fixau
confidencia: aopeko, ixil-kontu, txutxumutxu
confites: konfittak, gozo
confluencia de rios: urkulu
conformarse: konformau · de fácil conformar: konformidade oneko · de mal: konformidade txarreko
conforme: konforme · vivir conforme: konforme bizi
conformidad: konformidade · tomar con conformidad o resignación: konformidadia artu, etsipena artu
confundirse: konfundidu · estar confundido: oker egon
confusión: konfusiño
congelarse: izoztu · el agua: kristala egin
conjuntivitis: begierre
conjuro: konjuro
conocer: ezautu
conocido: ezaun
conocimiento: ezauera; konorte · recobrar el: konortia etorri · perder el: konortia joan, galdu
consecuencia: ondoren, konsekuentzia · traer consecuencias: sokia ekarri
conseguir: jirau, zuzendu, eskuratu, konsegidu
conserva: konserba · fruta conservada: umau
conservar: gorde, konserbau
consigo: aldian
consistencia, perder un alimento la: auldu, sasondu
consolar: konsolau
consolidarse: gogortu, inddartu
conspiración: azpijan, azpilan
conspirar: azpijanian ibili
constipado: buruko karga, kostipau
constitución física: naturaleza
construcción: etxegintza
constructor: etxegiñ
construir: egin, jaso
consuelo: konsuelo
contar: kontau · desgracias: kuittak jo, illetak jo, illetia darixola ibilli, illetia besterik ez euki · fanfarronerías: arrokerixak kontau, fanfarreixak jo
contentar: kontentau
contento: pozik · ponerse muy contento: praketan kabidu ezindda egon; zoratzen egon, mutil ona egon
contestación: kontestaziño, erantzun
contestar: kontestau
contestona: txaplata, kontestona
contiguo: kontrako, ondoko
continuación: segida, segimen · a continuación: segidan
continuamente: eten barik, kontinuo
contorno: inguru
contra: kontra
contrabandista: estrapelista, kontrabandista
contrabando: estrapelo · de contrabando, de extranjis: estrapeloko
contrabentana: bentana-tapa
contrabeta: kontrabeta
contrachapeado: kontratxapeau
contradanza: kontradantza
contraluz: isla
contramaestre: kontramaixu
contrapase: kontrapase
contrapeso: kontrapixu
contraria: kontra · llevar la: kontra egin
contrario: kontrarixo · lo contrario: kontrako
contraterreno: kontraterreno
contribución: kontribuziño
convencer: konbenzidu, bairatu
conveniente: komenixa
convenir: komeni izan
convento: konbentu
conversación: barriketa, gonbestaziño · tema de: berbakizun · conversación molesta: txor-txor
conversador, -a: kontulari, barriketalari, konbestante
conversar: kontuak esan, gonbestau · conversando: barriketan
convertirse: biurtu
convidado: gonbidau
convidar: gonbidau, gonbitta egin
convulvulus arvensis: aixen txiki; corregüela menor
coñac: pattar, pattar gorri, koñak
coño: potot, potxotx, piku, pikupasa, tutulu-mendi, potoliñ, potorro, piku, · interj: koño, joño, errekoño, errekontxo, kontxo
copa: kopa · de árbol: arbola-buru
copartícipe, ser: partian izan, tartian izan
copla: kopla · andar con coplas: kopletan ibilli
copo de nieve: edur-maluta, edur-mataza · copo de lana: maluta
coraje: adore, koraje
corajudo, -a: adoretsu, korajetsu
corazón: biotz · de buen/mal corazón: biotz oneko/txarreko
corbata: korbata
corcón: korrokoi
corchete: kortxeta
cordel: kordel
cordelero: iruin
cordero: billots · de año: urtebillots · viejo: makako
cordón umbilical: zill
cornada: adarkara
cornamenta: adarje, adarkera
cornea: begiko zuri
corneja: bela
corniabierto: adarzabal
cornigacho: adarmakur, adarrapal
cornudo, -a: adardun
coro: koro
corona: koroi
coronilla, hasta la: buruzkainka · estar hasta la: leporaiño egon, kokoteraiño egon, azurretaraiño egon
corpiño: gorontz
corpulento, -a: galant, aundi
Corpus Cristi, día de: Gorpusti egun
correa: ede, uel
correcto: bidezko, zuzen
corredor: karrerista, korredore
corregüela mayor: aixen aundi · corregüela menor: aixen txiki
correo: korrio · edificio de correos: karterixa
correosa, carne: zaill
correr: antxintxika, ariñeketan, takarraran, trotian, postaka... egin; ankak jaso, apotxak eruan, korridu · correrse: korridu, ustu, gaiñezka egin
corresponder: tokau
corridos: korriduak
corriente: korrent, korriente, tira, amill · de agua: ur-korrent · de viento: aize-pasa · llevar la: korrientiak eruan, amillak eruan
corrimiento de tierras: luizi, muna-urratu, lur-jausi, lurramill
corro: korro · al corro: korruan, anboatoka
corsé: gorontz
cortada: ebagi
cortador: ebagitzaille
cortar: ebagi, moztu · cortar leña: egurra txikittu, xeetu, egurra egin · cortando leña: egurgiñan · a la contra: kontrara ebagi, kontrabeta ebagi · cortarse la leche: esnia galdu, mudau, zurbilddu, kortau
corte: epai · herramienta de corte: epaiki
cortejar: kortejau
corteza: azal · corteza de cerdo: gaillu, urdaigaillu · de remolacha: pulpa
cortina: errezela, kurtiña
corto, -a: motz
corva: zankabe
corylus avellana: ur arbola, urritz; avellano
cosa: gauza · cosa bonita: pitxi, pitxi-pitxi · no cosa buena: gauza formalik ez · poca cosa: gauza gutxi · vaya cosa: gauzia!
coser: josi
cosquillas: kili-kili · hacer cosquillas: kili-kili egin
cosquilloso, -a: kilikilitsu, gilbera
costa: itsasertz, itsasalde · habitante de la: beetar
costado: albo, aldamen
costanera: laka, kostanera
costar: kosta, naikua lan izan · costar esfuerzo: kostau · cueste lo que cueste: kostia kosta
costilla: saiets · golpe en las: saietsetako
costo: kostu
costra: kostra, arraunka · de suciedad: zetaka, tortika
costumbre: oittura, kostunbre, usarixo · ser costumbre: usau, oitturia izan
costura: joskura
costurera: jostun, joskiñ
costurería: jostundei
coxis: ipurtxintxur, ipurtazur
coz: ostikada, petenada, olata
cráneo: kaskarrazur, buruazur
crataegus monogyna: elorrarantza zuri; espino albar
crear: sortu
crecederas: aziguren
crecer: azi, aundittu, irabazi · crecer bastante: koskortu · crecer setas: bota #crecer poco: txakurtxikixak poltsikuan baiño gutxiago irabazi
crédito: kredittu · comprar en: zorrian erosi
credo: kredo
crédulo, -a: siniskor
creer: sinistu, pentsau, uste izan #ezer ez izan eta bai uste
creído, -a: buruiritzi, iritzi, sandios, satisfetxo, enkanttau
crema de calzado: betun
crepúsculo: istantz, illunkera
crespo: ixkur, kixkur
cresta de ave: gangar, kukur · de montaña: mendi-bizkar, mendi-gaillur
creyente: fededun · creyente fervoroso: fedetsu
cría de animal: ume, kuma
criada: mirabe, kriada · de cura: damaikesa · criado: kriau · oficio de criada, -o: kriadatza, kriautza
criar: azi
criba: galbae
cribar: galbaetu, galbaian pasau
crin: griñ, zurda
crío: kakamutiko, kakaume
crisis: krisis · crisis económica: lanikez, biarrikez
crisol: arrago
cristal: kristal
cristiano: kristau
croar de sapos: klin-klom · de ranas: korroka
cruce: bidekurutze
crudo, -a: gordiñ · en crudo: gordiñik
crueldad: txakurkerixa · actuar con: txakur jokatu
cruz: kurutze
cruzar: kruzau · cerdos: apotu
cuadra: zaltai, korta, ittoe
cuadrado: kuadro, kuadrau
cuadral: korba
cuadrilla: lagunarte
cuadro: kuadro
cuajada: gatzatu
cuajar la nieve: edurra zurittu
cuajo: gatzari, liar, legar
cual: zeiñ · cuales: zeintzuk
cualquiera: edozeiñ, nornai · cualquier cosa: edozer · para cualquier cosa: edozertarako · de cualquier manera: edozela, nolanai; nola ta nai be, edozetara be
cuán: zelako
cuando: noiz · para cuando: noizko · desde cuando: noiztik
cuanto(s): zenbat · cada cuanto: zenbatero · cuanto antes: albailen · cuanto más: zenbat eta... ainbat eta...
Cuaresma: Garizuma
cuarta parte: laren
cuarterón: kuarteroi
cuarto: abitaziño
cuarzo: arbitz
cuatrillizo(s): lauki, laukotx
cuatro: lau
cuatrocientos: lareun
cubero, a ojo de buen: aliritzi(ra), iritzira
cubierto: estali · cielo cubierto: gainestali, goiestali · sol con cielo cubierto: goierre
cubito de hielo: izotz-kosko
cubo: lata, balde
cubrir: estali, tapau; serbidu, kastigau · el agua: tapak egon · el carnero a la oveja: adarittu · el toro a la vaca: ixkotu · cubrirse en el juego: kubridu · cubriendo la tierra: lurrestali
cucaracha: kukaratxa, labatxirtxil
cuclillas, en: kukumixo
cuco: kuku · cantar el cuco: kukuak jo
cuchara: koillara
cucharada: koillarakada
cucharón: kazo
cuchicheo: ixil-kontu, aopeko
cuchilla: kutxilla
cuchillo: kutxillo
cuellilargo: lepaluze · cuellicorto: lepamotz
cuello: lepo, sama · de camisa: idun, kuello · postizo: iduneko, idun
cuenca: arro, errekarro, barranko
cuenco: apatz, azpil
cuenta: kontu · hacer cuentas: kontuak egin · trabajo de hacer cuentas: kontugintza · aclarar cuentas: kontuak garbittu
cuento: ipuiñ, kontu · andar con cuentos: koplekin ibilli, ipuiñekin ibili
cuerda: soka, eskusoka · de albarca: abarka-soka, trailla · de burro: astosoka · de carro: burdi-soka · de crin, de cerdas: zurda-soka, euskal-soka · de zapato: lokarri
cuerno: adar · de cuernos tiesos: adarsarda, adartente, adartxuti · de cuernos gachos: adarrapal
cuero: narru · de cuero: narruzko
cuerpo: gorputz · mal cuerpo: gorputzaldi txar · en cuerpo y alma: gorputz eta anima · en el cuerpo: soiñian #badatoz, dauzkenak soiñian eta dakixenak miñian
cuervo: bela, belazar
cuesco de lobo: astaputz
cuesta: aldapa, aldatz, aldamarra · cuesta intransitable: malda, malkar · cuesta abajo: gainbera
cuestación: kale-eske, kale-batze · de navidad: gabon-eske, gabon-batze · de Santa Ageda: santaeske · por matar zorro: aizeri batze
cuestión: kustiño, kontu, gauza · la cuestión es: gauzia da, kontua da
cueva: koba, kueba
cuidado: kontu · con: kontuz · andar con: argi ibili, kontuz ibili
cuidadoso: arduratsu
cuidar: zainddu, kargu egin · cuidando: #zaiñ · cuidando vacas: ganauzaiñ
cuitado: koittau
cuitas: kuittak
culape: kulape
culata de escopeta: kaxa, kulata · el que hace culatas: kaxagin
culebra: suba · de agua: uretako suba
culo: ipurdi, ipurtalde, pandero, tutu · culinegro: ipurbeltz · de culo bajo: ipurnarras · de culo alto: ipurtente · de culo enjuto: ipurrigar · de culo torcido: ipurtoker · de culo grande: ipurtaundi · culo inquieto: ipurloka, ipurtariñ
culpa: kulpa
culpable: pekatari, kulpante
culto, -a: jantzi, ikasi
cumbre: gaiñ, gaillur, tontor
cumbrera: gaillur-egur
cumpleaños: nere, zure... egun, urtebetetze egun · enhorabuena!: urte askotarako!
cumplido: kunplidu
cumplir: kunplidu; pasadizua egin
cúmulo: pilla
cuna: kuma
cuña: ziri · de hierro: burdinziri, txinga · cuña pequeña: kontraziri
cuñado, -a: koiñatu, -a
cura: abade · cura párroco de Elgeta: kuria · de Santa Marina o San Pedro: maixu
curación: kuraziño
curandero, -a: sasimediku, petrikillo
curar: osatu, saniau · curar jamones ondu, kurau
curiosear: ikusmiran ibili
curiosidad: jakinai, jakingura · curiosidad desmedida: jakinbiar
curioso, -a: begiluze
curruca capirotada: txinbo burubaltz
curtido: zailddutakua #edia baiño zaillagua
curtir: kurtidu, zailddu
curva: errebuelta, biurruna, bidebuelta
cydonia oblonga: irisagar; membrillero
cynodon dactylon: aski; grama
cytisus scoparius, cytisus cantabricus: kiru; retama negra, escoba
Loturak
Lotura berria erantsi