Hiztegia

A | B | C | D | E | F | G | I | J | K | L | M | N | O | P | R | S | T | U | V | X | Z
kántal
kapataz
© Jaione Isazelaia
kántal, kantála. (d). izena. Etxe edo kale ertza, izkina.   Arista de casa o calle. Etxe-kantal entzuten da ia beti, baina kantal soilik ere bai. komentario 1 Ik. etxekántal.
kantapápel, kantapapéla. (d). izena. Bersos y canciones impresos en un hoja que se vendían en las ferias hasta la última guerra. Nik sasoi baten e, kantapapéla gaur erosi plazan da illebete orduko dana, jota zeto, buruz. Hil. Azen.: kantá-pápel ere bai. komentario 1 Sin. bersó-pápel.
kantapápel-saltzáile, kantapápel-saltzaillía. (d). izena. Kantapaperak ferietan-eta saltzen zituena. Kantapapel-saltzailliak orduan egoten zien plazetan. Hil.
kantári. (Eibar) KANTULARI (EIB.). 1. kantari, kantaríxa. (c). izena. Abeslaria.   Cantante. Kantari ona da Mikel Laboa. Kántante, -ia da esanagoa. 2. kantari. (c). adberbioa. Kantatzen.   Cantando. Goizian goizetik kantari ikusikozu.
kantáu. (a). du aditza. Abestu.   Cantar.
kantázar, kantázarra. (d). izena. Antzinako kantua. Ik. kanta.
kantéra, kantería. (b). izena. Harrobia.   Cantera.
kantíau. (c). izena. Ertza biribildu.   Redondear la arista. Latia, al bada, bistan daon aura kantiautakua izeten da, dotoretxuaua. Benito. komentario 1
kantina, kantinia. izena. (Eibar) KANTIN, KANTINPLORA (EIB.). Cantina, marmita. Sin. mármintt.
kantóe, -i, kantóia. (b). izena. Cantón, ángulo. Mujikaneko kantoian itxoingotsut.
kantoi-arri, kantoi-arrixa. (d). izena. Piedra angular.
kantsáu. 1. kantsáu. (a). da-du aditza. Nekatu.   Cansar(se). Obera noia, kantsauta nago ta./ Geixegi kantsau zittuan irixak. Alperkerian ikusten gintuenean, aitta kantsauan semiak» ginela esaten zigun gure aita Jose Ramonek. Sin. nekatu. 2. kantsáu, kantsáua. (c). izena. Cansancio. Nik arrapau neban kantsaua lasto-farduak jasotzen./ Oinddio etxata pasau atzoko kantsaua. Gauza konkretoez aritzerakoan, batik bat. Sin. nekatu. 3. kantsáu, kantsáua. (c). adjektiboa. Neketsua.   Cansado, fatigoso. Oso lan kantsaua da gari-jotia. Sin. nekétsu.
kántu, kantúa. (a). izena. Canción. Oso kantu polittak dazki zure amak. KANT Ik. kanta. kantúan eiñ. (a). du aditza. Cantar. Afalostian kantuan eiñ giñuan aspertu arte. KANTAU eta KANTUAN EI kantútik, kantúra. (c). adberbioa. De cantar, a cantar. Kantutik zetorrela bidera urten zotsen./ Gaur ezin ddot joan kantura, juntia daukat eta. Baita, KANTUKO LAGUNAK, etab.
kántzer, kántzerra. (b). izena. Cáncer. Kantzerrakin il da. Sin. bizixán, lontzena, minbízi.
kantzóntzillo, kantzóntzilluak. (b). izena. KALTZONTZILLO, GANTZONTZILLO, GALTZONTZILLO. Calzoncillos. Kantzontzilo luziak ei da modia./ Gabeko lauretan karreria ein zeben galtzontzillotan.
kápa, kápia. (d). izena. Antzinako prenda, jende handiak edo aginpidea zuenak erabilia, batik bat.   Capa. Nik Elusuko ori entzuten neban kapiakin juten zala, da zala auzo-alkatia, auzoko rejidoria. Don.
kapadóre, kapadoría. (c). izena. Irentzailea.   Capador. Sin. kapatzeille. Ik. iréndu.
kapáin-gónaiza, kapáin-gónaizak. (d). (Elosu) KANPAINA-GONAZI (ELOS.). . Ardia mozteko guraizeak.   Tijeras de esquileo. Guk amen artazixak esateotsau, baiña ardixak moztekuai kapain-gonaizak esate jakuek emen Elusu aldian. Don.
kapáiñ. 1. kapaiñ, kapaiña. izena. (Antzuola) "Artilea lantzen eta harrotzen zuen pertsona. Gero ile harekin mantarrak egiten zituzten." (Lar Antz) Ik. mantar. 2. kapaiñ, kapaiña. adjektiboa. (Antzuola) "Txapuzeroa, lan egitea gustatzen ez zaiona, nagia..." (Lar Antz). 3. Kapaiña. izen propioa. Bergarako familia baten ezizena. Biar mendira goiazek Kapaiña ta bixok. Familia osoaz jarduterakoan: Kapáiñanekuak. KAPAI
kapárra, kaparría. (d). izena. KAPAR. Garrapata. Beltza, biribil-biribilla, pegatzen dana gorputzian personiai ero animalixiai; odola txupatzen dabena. Klem./ Bat da kaparria; gelditzen da ola eldu ta azkura emuten dabena, eta artu ta erreza kentzen: tak!, librau. Beste bat izeten da flako-flakua ta aundixaua, xapala, xapala; ia aura aragixan barrura sartzen dok. Ari ákaiñia. Akaiñia ezta potolotzen, beti flako eoten da, ta kaparriak janalan botia bezelaxe, atzenerako errebentatzeko moduan jartzen da. Don. komentario 1 Kaparría pótruetan baiño astúnaua. (d). esaera. (arrunkeria.) Petrala, gogaikarria. Kaparría pótruetan baiño astúnaua. Ik. ákaiña.